We zijn ons er niet altijd van bewust maar hormonen hebben een grote invloed op het menselijk lichaam. Alleen al de vele klachten die kunnen ontstaan doordat de hormonen niet in balans zijn.
Net zoals er vele redenen zijn waarom hormonen uit balans raken zoals voeding en stress, zo zijn er ook vele manieren om ze weer in balans te brengen.
Alle hormonen (zie hieronder) hebben een functie en in elk lichaam aanwezig. Een technisch verhaal maar hopelijk brengt het meer inzicht in wat er allemaal door de hormonen wordt aangestuurd en beïnvloed. Wat ook meer inzicht geeft in wat de gevolgen kunnen zijn als de hormonen uit balans zijn.
Wat zijn hormonen:
Hormonen zijn chemische stoffen en worden geproduceerd door een uitgebreid netwerk van klieren. Zo wordt er door een aantal organen, hormonen geproduceerd.
Welke hormonen en bijbehorende klachten:
Als een orgaan of hormoonklier niet naar behoren functioneert, kunnen er klachten ontstaan. Vanuit natuurgeneeskundig oogpunt wordt er niet alleen naar de plek gekeken waar de klacht vandaan komt, maar wordt het hele lichaam erbij betrokken. Hieronder een opsomming van de organen/hormoonklieren die hormonen produceren en klachten die daar vandaan kunnen komen.
Epifyse (pijnappelklier) produceert melatonine. Dit heeft 2 functies, namelijk:
– remt de ontwikkeling van de geslachtsorganen tot de puberteit.
– regelt het dag/nachtritme.
Klachten zoals depressiviteit en verwarring.
Hypothalamus maakt drie soorten hormonen aan, namelijk:
– Oxytocine, zorgt ervoor dat spieren kunnen samentrekken. – Antidiuretisch Hormoon (ADH), reguleert bloeddruk en waterhuishouding.
– Releasinghormonen, aanmaak van de hypofysevoorkwabhormonen.
Klachten zoals hoge/lage bloeddruk, slaapklachten, hoogte vrees en sterk wisselende stemmingen.
Hypofyse (hersenaanhangsel) heeft een voor- en achterkwab, welke beide hormonen aanmaakt.
De hypofysevoorkwab maakt aan:
– Antidiuretisch Hormoon (ADH), reguleert bloeddruk en waterhuishouding.
– Oxytocine, opwekken van weeën en activering van melkuitscheiding
De hypofyse achterkwab maakt aan:
– Melanocyt stimulerend hormoon (MSH), voor pigmentatie van huid en slijmvliezen – Somatropine (STH), groei en stofwisseling
– Thyroid stimulerend hormoon (TSH), activering van de schildklier
– Adrenocorticotroop hormoon (ACTH), activering van de bijnierschors
– Follikel stimulerend hormoon (FSH), Luteïniserend hormoon (LH), geslachtsklieren
– Prolactine, activering van de melkaanmaak. Klachten zoals onregelmatige menstruatiestoornissen en nachtmerries.
Schildklier:
– Thyroxine, stofwisseling
– Calcitonine, calciumhuishouding. Het vermindert de hoeveelheid calcium en fosfaat in het bloed.
Klachten zoals extreme vermoeidheid, gewichtstoe of afname, kouwelijk gevoel en obstipatie.
Bijschildklieren:
– Parathormoon, calciumhuishouding. Het vermeerdert de hoeveelheid calcium en fosfaat in het bloed.
Klachten zoals niersteenvorming en botontkalking.
Bijnieren bestaan uit een merg en een schors. De bijniermerg maakt aan:
– Adrenaline, koolhydraatstofwisseling en verhoogt de hartfrequentie en bloeddruk.
– Noradrenaline, idem als hierboven en het heeft een vernauwend effect op de bloedvaten.
De bijnierschors maakt aan: – Corticosteroïden, zorgen voor de eiwit-, vet-, en koolhydraatstofwisseling en is ontstekingsremmend
– Glucocorticoïd, cortisol en cortison
– Mineralocorticoïden, aldesteron en regelt de water en zouthuishouding oftewel de natrium- en kaliumhuishouding.
– Steroïde geslachtshormonen (man en vrouw), zelfde werking als de geslachtshormonen.
Klachten zoals huidproblemen (eczeem) en ontstekingen.
Alvleesklier: – Insuline, suikerstofwisseling, bloedsuikerverlagend
– Glucagon, suikerstofwisseling, bloedsuiker verhogend
Klachten zoals hypoglykemie, tintelende handen, veel drinken en plassen.
Geslachtsorganen:
– Testosteron (mannelijk), versterking van het spierweefsel, geslachtsdrift en mannelijke geslachtskenmerken
– Oestrogeen (vrouwelijk), geslachtsdrift en menstruatiecyclus
– Progesteron (vrouwelijk), zwangerschap en vrouwelijke geslachtskenmerken
Klachten zoals menstruatieklachten, prostaatklachten en vruchtbaarheidsproblemen.
Zoals hierboven duidelijk wordt, is dat hormonen invloed hebben op veel processen in het lichaam. Wat een verscheidenheid aan klachten met zich mee kan brengen. Dit komt omdat alles met elkaar in verbinding staat.
Hoe in balans?
Er zijn verschillende manieren om je hormonen in balans te brengen en te houden maar het begint bij:
• Voldoende slaap
• Stress voorkomen
• Gezonde voeding
• Beweging
Vier simpele regels die gelden voor meerdere zaken in het leven. Immers als je lichaam en geest in balans is, zijn ook je hormonen in balans. Het lastige is vaak om in balans te blijven. Op zich geeft het niet dat als je even niet in balans bent, je bent namelijk nooit elke seconde van de dag in balans. De klachten komen pas als je lichaam en/of geest een langere tijd niet in balans is. En pas als er klachten ontstaan, kijken we waar het “mis” is gegaan. Om dit te voorkomen, is het belangrijk om bewust te zijn van je lichaam want je lichaam geeft als eerste aan hoe het met je is gesteld. Niet voor iedereen is het even makkelijk om hier naar te luisteren. Het helpt om bij het ontwaken niet gelijk op te staan maar vijf minuten in bed te blijven liggen om een scan te maken van je hele lichaam. Je start bij je voeten, voel hoe je voeten aanvoelen? Daarna ga je omhoog naar je benen, heupen, buik, borst, armen, rug, nek, hoofd en vraag je jezelf af hoe het aanvoelt.
“Raadpleeg bij klachten altijd een arts. Als aanvulling op een reguliere behandeling, zijn o.a. yoga en voetreflextherapie heilzaam om je hormonen weer in balans te brengen.”
